Τα κενά στην εκ των υστέρων ενασχόληση των κρατικών θεσμών με την υπόθεση και η άγνοια της κοινωνίας πονούν – ιδίως τους πληγέντες και συγγενείς των θυμάτων του συμπλέγματος της NSU. Χάρη στη δική τους κινητοποίηση, δύναμη και αντίσταση δρομολογήθηκε η ευαισθητοποίηση για την υπόθεση και διατηρείται η δυναμική της. Αυτό που χρειάζεται όμως είναι να αναλάβει τις ευθύνες της όλη η κοινωνία. Δεν μπορούμε απλά να γυρίσουμε σελίδα.

Για αυτό τον λόγο, θέλουμε να δημιουργήσουμε έναν χώρο μνήμης των θυμάτων της NSU, στον οποίο θα μπορούμε επίσης να μάθουμε πράγματα από την όλη υπόθεση. Έναν χώρο μεταξύ του χτες, του σήμερα και του αύριο, στον οποίο θα μπορούμε να αντλήσουμε διδάγματα για τη μετα-μεταναστευτική κοινωνία μας. Χρειάζεται ένας τέτοιος χώρος ελπίδας: για την κοινωνική αλλαγή, την αλληλεγγύη και για να (ξε)μάθουμε μαζί.

Οι εταίροι του εγχειρήματος – ο Σύλλογος Περιφερειακών Θέσεων Εργασίας, Παιδείας, Συμβουλευτικής και Δημοκρατίας στη Σαξονία (RAA Sachsen e.V.), ο Σύλλογος Φίλων και Υποστηρικτών Ταξιδιών Εργασίας και Μελέτης (ASA-FF e.V.) και ο Σύλλογος Πρωτοβουλίας για μία Ανοικτή Κοινωνία (Initiative Offene Gesellschaft e.V.) – υλοποιούν, μετά από πολυετή κινητοποίηση διάφορων εταίρων, ένα Προσωρινό Κέντρο Τεκμηρίωσης του Συμπλέγματος της NSU στο Chemnitz. Η κυβέρνηση του Ομόσπονδου Κρατιδίου της Σαξονίας δεσμεύτηκε το 2019 στην προγραμματική συμφωνία του κυβερνητικού συνασπισμού να υποστηρίξει ένα τέτοιο εγχείρημα.

Το Προσωρινό Κέντρο Τεκμηρίωσης του Συμπλέγματος της NSU θα αποτελέσει μέρος του προγράμματος Chemnitz – Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2025. Με αυτό τον τρόπο, ο Δήμος και η ευρύτερη περιοχή του Chemnitz αποκτούν την ευκαιρία να ασχοληθούν ενεργά με πτυχές του κοινωνικού παρελθόντος και παρόντος που αποτελούν πρόκληση. Παράλληλα, το σύμπλεγμα της NSU θα καταστεί επίσης διεθνώς ορατό μέσω της δημοσιότητας που απολαμβάνει το πρόγραμμα για την πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης.

Υπό την αιγίδα του Προσωρινού Κέντρου Τεκμηρίωσης της NSU θα υλοποιηθούν η έκθεση «Ανοικτή διαδικασία», ένα ερευνητικό κέντρο, ένα αρχείο, εκπαιδευτικά προγράμματα, καλλιτεχνική διαμεσολάβηση και ένας τόπος μνήμης, η αποκαλούμενη Συνέλευση.

Η έκθεση «Ανοικτή διαδικασία» είναι έχει ως θέμα το σύμπλεγμα της NSU. Με αφετηρία την ανατολικογερμανική πραγματικότητα, ειδικότερα στη Σαξονία, διηγείται την ιστορία του συμπλέγματος γύρω από αυτή την οργάνωση. Ξεκινώντας από ιστορίες της μετανάστευσης και τη διαχρονική συνέχεια της ακροδεξιάς και ρατσιστικής βίας, αλλά και της αντίστασης ενάντια σε αυτή, τα έργα αφηγούνται ιστορίες από τη ζωή, τους αγώνες, τον θάνατο και το πένθος των πληγέντων. Με μία προσέγγιση «ζωντανής μνήμης», φέρνει περιθωριοποιημένες οπτικές γωνίες στο επίκεντρο της ενδιαφέροντος.

Πέραν αυτού, εστιάζει στον δομικό και θεσμικό ρατσισμό. Έτσι, οι επισκέπτες μπορούν να προσεγγίσουν την ιστορία του συμπλέγματος της NSU, εστιάζοντας στην ιστορία της μετανάστευσης και αποκτώντας μία σαφή εικόνα για τη διαχρονική συνέχεια της ακροδεξιάς και ρατσιστικής βίας και της αντίστασης ενάντια σε αυτή.

Με τη Συνέλευση ως τόπο μνήμης και συνάντησης δημιουργούνται προσιτοί χώροι για τους πληγέντες από την ακροδεξιά βία – χώροι που διατίθενται για την αυτοοργάνωση, την ενδυνάμωση, συλλόγους, προγράμματα για νέους και τη συμμετοχή σε άλλους τομείς.

Η Συνέλευση καθιστά δυνατή τη μνήμη των πληγέντων με τρόπο που ενδυναμώνει. Αποτελεί σημαντικό σημείο επαφής μεταξύ όλων των πυλώνων του Προσωρινού Κέντρου Τεκμηρίωσης του Συμπλέγματος της NSU. Πέραν αυτού, προβλέπεται η Συνέλευση και οι εκθεσιακοί χώροι να μπορούν να χρησιμοποιούνται πολυλειτουργικά για σκοπούς παιδείας και διαμεσολάβησης, πολιτιστικές εκδηλώσεις και συζητήσεις.